Integracja sensoryczna to proces rozwojowy, który warto stymulować już od najmłodszych lat. To konfrontowanie dziecka z różnorodnością otaczającego świata poprzez oddziaływanie na jego zmysły: wzrok, słuch, dotyk, smak i węch. Sprawdź, jak ćwiczyć z dzieckiem, by wesprzeć jego rozwój sensoryczny!
Dotyk
Ten zmysł jest ćwiczony poprzez dotykanie rękoma i innymi częściami ciała różnych powierzchni i przedmiotów. Jak rozwijać zmysł dotyku:
- dawać dziecku zabawki o różnej fakturze (metalowe, drewniane, plastikowe itd.);
- zwracać jego uwagę na różnice w grubości i fakturze ubranek, które nosi, i prosić, by dzieliło się doznaniami z ich noszenia;
- robić dziecku masaże za pomocą szczotek, piłeczek, masażerów czy olejków;
- rozwijać wrażliwość stóp dziecka poprzez chodzenie po różnych nawierzchniach bez butów;
- rysować na jego ciele palcami lub pędzelkiem. Pozwolić mu na to, by wymazało się specjalną nietoksyczną zmywalną farbą, a następnie zmyć ją w wannie.
Wzrok
Ćwiczony jest w warunkach dobrego oświetlenia, przy świetle dziennym, na spacerach. Ćwiczeniom wzroku służą jasne wnętrze pokoju, harmonijnie urządzona przestrzeń i okresowa zmiana aranżacji. Jak rozwijać zmysł wzroku:
- dużo podróżować, zwiedzać nowe miejsca, pokazywać dziecku różne obiekty infrastruktury i przyrody: domy, jeziora, lasy, góry, fabryki, fale morskie, tory kolejowe itp.;
- otaczać dziecko przedmiotami w kolorach ziemi, trenować odróżnianie odcieni (na przykład turkusu od jasnoniebieskiego);
- pokazywać mu dzieła sztuki, zdjęcia – stopień szczegółowości przedstawionych na nich elementów powinien być stopniowany;
- uczyć dziecko opisywania właściwości przedmiotów znajdujących się w jego polu widzenia, wywierać nacisk na kolory, kształty, rozmiary;
- trenować umiejętność oceniania odległości do tego czy innego przedmiotu. Odległość można zademonstrować krokami, a potem poprosić dziecko, by policzyło w głowie, ile mniej więcej kroków dzieli je od wybranego przedmiotu.
Węch i smak
Jadłospis malucha nie jest zbyt urozmaicony w pierwszych miesiącach życia, dlatego rozwój doznań smakowych rozpoczyna się z chwilą wprowadzenia pierwszych pokarmów uzupełniających do diety dziecka – około 6. miesiąca życia. Natomiast zapachy niemowlęta rozróżniają już od przyjścia na świat. Ważne jest dbanie o czystość powietrza w pokoju malucha. Jak rozwijać oba te zmysły:
- więcej wychodzić z dzieckiem na spacery, zwłaszcza wiosną i latem, gdy powietrze wypełniają zapachy kwitnących roślin;
- uzupełniać „bazę danych” dziecka dotyczącą zapachów – nazywać je, żeby potem ono samo mogło identyfikować różne aromaty. Na przykład: zapach deszczu, mydła, chleba itd.;
- wprowadzać do diety dziecka rozmaite produkty, zapoznawać je z nowymi smakami; zwracać uwagę na niuanse smaków: słodkie, kwaśne, cierpkie; wiązać smaki z określonymi produktami: cytryna jest kwaśna, a ryba słona.
Słuch
Ten rodzaj doznań zmysłowych zaczyna się kształtować już w łonie matki, dlatego ćwiczyć sensorykę w tym zakresie możesz już na etapie ciąży. Włączaj przyjemną muzykę i unikaj drażniących, głośnych dźwięków. Co robić, gdy dziecko już pojawi się na świecie:
- mówić do malucha różnymi głosami – zmieniać tonację w zależności od nastroju czy sytuacji;
- czytać bajki, modulując głos w zależności od bohatera;
- włączać mu różną muzykę, charakteryzować ją słowami: spokojna, energiczna, piękna, ciężka, smutna;
- śpiewać dziecku kołysanki;
- kupować mu różne instrumenty muzyczne;
- pokazywać, jakie dźwięki potrafią wydobywać z siebie różne otaczające nas przedmioty.
zdj. główne: The 77 Human Needs System/unsplash.com